“`html

Sigara Bırakma Yöntemleri: Psikolojik Destek ve İlaç Kullanımı

Uzmanlar, sigarayı terk etmeyi hedefleyen bireylerin, psikolojik destek ve medikal tedavi yöntemleri ile bağımlılıklarından kurtulabileceklerini belirtiyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, tütün kullanımı önlenebilir ölüm nedenleri arasında en başta yer alıyor. Türkiye’de her yıl milyonlarca kişi, sigarayı bırakmak için farklı yöntemlere yöneliyor.

Medikal destekli programlar ve bireysel danışmanlık hizmetleri, sigarayı bırakmak isteyenler için en sık tercih edilen yöntemler arasında yer alıyor. Sağlık Bakanlığı’nın ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı ve hastanelerin sigara bırakma poliklinikleri, vatandaşlara kapsamlı destek ve bilgi sağlıyor.

Uzmanlar, 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü dolayısıyla yaptığı açıklamalarda sigarayı bırakmanın önemine dikkat çekti.

Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sigara Polikliniği Sorumlusu Prof. Dr. Güzin Öztürk Zeren, tütün kullanımının Türkiye ve dünya genelindeki en büyük sağlık sorunlarından biri olduğunu vurguladı.

Zeren, bu sorunun önlenebilir bir durum olduğunu belirterek, “Her birey için sigarayı bırakma süreci kritik olmakla birlikte, bu toplumsal bir mesele. Sigara içen kişiler sadece kendilerine değil, çevresine de zarar veriyor. Sigarayı bırakmak, bireysel sağlığın yanı sıra toplumsal sağlığı da koruyor” şeklinde konuştu.

Bırakma yöntemlerine ilişkin önemli bilgiler paylaşan Zeren, şöyle devam etti:

“Sigarayı bırakmak isteyenler, 171 numarayı aradıktan sonra randevu alıyor. Biz de bu kişilerin geçmişini ve sigara alışkanlıklarını değerlendirerek, kişiye özel bir tedavi planı hazırlıyoruz.“

Uygulanan tedavi yöntemleri hakkında daha geniş bilgiler veren Zeren, şunları ekledi:

“Bırakma tedavisi bireysel bir süreçtir. Bu nedenle, hekimlerimizle görüşerek, kişilerin sağlık koşullarına yakın tedavi yöntemleri öneriyoruz. Davranış terapisi de bu tedavilerden biridir. Sigara alışkanlıklarını değiştirmek için bireylerin elinde başka sağlıklı alışkanlıklar geliştirmelerine yardımcı oluyoruz. Sonuç olarak, sigarayı bırakma tedavisi yalnızca ilaç tedavisi değil, aynı zamanda davranışsal tedavi yöntemlerini de içine alan bir yaklaşımdır.“

Zeren, iki ana tedavi yaklaşımının bulunduğunu belirterek, genellikle iki yöntemi bir arada uyguladıklarını ifade etti.

Zeren, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu süreçte, bireyin hikayesi büyük önem taşıyor. ‘Hangi durumlarda daha fazla sigara içiyor, sabah ilk sigarayı mı içiyor, hasta olduğunda bile içiyor mu?’ gibi ilk değerlendirmeleri yapıyoruz. Bireyin bağımlılık derecesi ve motivasyonunu belirleyerek, gerekli tedavi yöntemlerini kişiye özel olarak uyguluyoruz.“

Değerlendirme süreciyle ilgili bilgi veren Zeren, “Bize başvuran bireyleri yaklaşık 20 dakikalık bir muayene sonrası değerlendiriyoruz. Bu süreçte bağımlılık türünü, motivasyon düzeylerini ve hangi ilacın uygun olacağını belirliyoruz. Takip sürecimiz ise hastalarımızı yüz yüze olduğu kadar çevrimiçi de izleyebilmemizi sağlıyor. Bu uygulama, hem onların işini kolaylaştırıyor hem de bu yolculukta yanlarında olma fırsatı sunuyor.”

Ortalama tedavi süresine de dikkat çeken Zeren, “Tam sigara bırakma süreci bir yıl sürse de, kullanılan ilaç türüne bağlı olarak 6-8 haftalık tedavi süreçleri de mevcut. Kişinin bağımlılık seviyesi ve kullandığımız ilaç türüne bağlı olarak ek tedavilerle süreç uzayabiliyor. Önemli olan bu süreçte hastalarımıza destek olmaktır. Unutmamak gerekir ki, sigara bağımlılığı sadece fiziksel değil, psikolojik boyutları da olan bir durumdur.”

Zeren, polikliniklerine gelen hastaların sayısının gün geçtikçe arttığına dikkat çekerek, “Randevularımız neredeyse her gün doluyor. Bu, bireylerin ne kadar iyi bir motivasyona sahip olduğunu gösteriyor. Başvurunun artması, bu konuda attıkları ilk adımın önemini vurguluyor. 31 Mayıs Tütünsüz Dünya Günü dolayısıyla herkesin bu adımı atmaları gerektiğini belirtmek istiyorum. İlk adım atıldıktan sonra gerisi gelecektir.“

Sigarayı içmenin yanı sıra, pasif içiciliğin de insan sağlığına ciddi zararlar verdiği konusunda uyarılar yapan Zeren, “Bireyler, ‘Kendime zarar veriyorum‘ düşüncesinin ötesinde, aslında kendilerini, etraflarındaki kişileri ve toplumu korumaya odaklanmalılar. Koruyucu sağlık hizmetlerinin önemini hepimiz biliyoruz. Sigara, pek çok hastalığın öncüsü ve sebebidir.

‘MHRS ya da ‘Alo 171′ üzerinden randevu alabilirler’

Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi Aile Hekimliği Klinik ve İdari Sorumlusu Prof. Dr. Seçil Günher Arıca, Türkiye’de sigara bağımlılığı oranının yüksek olduğunu belirtti.

Arıca, erkeklerin kadınlara göre daha fazla sigara bağımlılığı yaşadığını ifade etti, ancak kadınlar arasındaki bağımlılığın da arttığını vurguladı.

Arıca, gençler arasında elektronik sigara kullanımının yaygınlaşmasının, sigara bağımlılığını artırdığını aktardı.

Aynı zamanda sigarayı bırakmak isteyenlerin sayısındaki artışa da dikkat çekerek, “Kliniğimize randevu alarak gelen hastalarımızın, tedaviye istekli olduklarını görüyoruz. Onlar, MHRS ya da ‘Alo 171’ hattı aracılığıyla sigara bırakma polikliniklerinden randevu alabilirler. İlk olarak hastaların mevcut sağlık durumu, fiziksel muayeneleri ve bağımlılık dereceleri inceleniyor. Bu bilgiler doğrultusunda onlara uygun tedavi yöntemleri belirleniyor ve psikolojik destek sağlanıyor.”

Arıca, sigarayı bırakmanın iki temel yöntemi olduğunu belirterek, “Danışmanlık ve davranış terapileri sıkça tercih edilmekte. Ayrıca, nikotin bantları gibi ‘yerine koyma’ tedavileri de mevcut. Polikliniklerimizde sigara bırakma sürecinde ilaç tedavilerine ücretsiz olarak başlayabiliyoruz.”

‘İlaç tedavisi ve psikolojik destek birlikte kullanılıyor’

Tedavi sürecinin bireylere göre değiştiğine dikkat çeken Arıca, “İlk randevuda hastaların tüm sağlık durumları detaylı bir şekilde değerlendiriliyor ve en uygun yöntem seçiliyor. İlaç tedavisiyle birlikte psikolojik danışmanlık hizmeti de sunmaktayız. Psikologlarımız ile iş birliği içinde çalışıyoruz. İlk aşama genelde 3 ay sürerken, bazı durumlarda bu süreç bir yıla kadar uzayabiliyor. İlk 3 ay içinde hastalarımızı daha sık takip ediyoruz ve çoğu zaman ilaç tedavilerini 3 ay boyunca devam ettiriyoruz,” dedi.

İki ana tedavi yöntemi üzerinde duran Arıca, “Psikolojik tedaviler, bilişsel davranış terapileri şeklinde psikologlarımız tarafından uygulanıyor. Görüşmeler sırasında hastanın ruh durumu ve sigara alışkanlıklarını tetikleyen nedenler üzerinde duruluyor. Neden-sonuç bağlantısı kurularak destek sağlanıyor. İlaç tedavisi ile psikolojik tedavi yöntemlerini birlikte kullanıyoruz.“

Arıca, “İlk bir ayda genellikle hastaların yaklaşık yüzde 70’i sigarayı bırakmayı başarıyor. Eğer bırakamazlarsa, ‘Bırakamadınız’ diyerek tedaviyi sonlandırmıyoruz. Onları bırakana kadar destek olmaya çalışıyoruz. Bir kişinin ‘Sigarayı bıraktı’ olarak nitelendirilmesi için, en az bir yıl boyunca tek bir sigara dahi içmemiş olmaları gerekmektedir.“

‘Elektronik sigaranın tedavi yöntemlerinde yeri yok’

Elektronik sigara kullanımıyla ilgili uyarılarda bulunan Arıca, “Son dönemlerde ülkemizde ısıtılmış tütün ürünlerinin kullanımı yaygınlaştı. Bu ürünler nikotin bağımlılığının sürmesi için tasarlanmıştır. Kesinlikle elektronik sigara gibi ürünlerin sigara bırakma tedavi süreçlerinde kullanılmaması gerektiği kanaatindeyim,” şeklinde konuştu.

(AA)

“`